โรงไวน์กระชายดำนี้เกิดจากการรวมตัวกันของกลุ่มแม่บ้านบ้านโนนสว่างที่ว่างงานแล้ว รวมตัวกันก่อตั้งโรงผลิตไวน์จากกระชายดำซึ่งกระชายดำก็เป็นพืชที่ปลูก กันมากในท้องถิ่นและเป็นการใช้เวลาว่างในระหว่างพักการทำนาและเป็นการสร้างรายได้เสริมอีกด้วย

การปลูกกระชายดำ
  1. วิธีการปลูก เตรียมดินโดยการไถดะไถแปร ย่อยดินให้ละเอียด ยกแปลงปลูกกว้าง 1.0-1.5 เมตร ความยาวขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของพื้นที่ ยกสันร่องสูงประมาณ 30 เซนติเมตร
  2. ใส่ปุ๋ยคอกเก่า อัตรา 200 กิโลกรัม ต่อไร่ คลุกเคล้าให้เข้ากัน
  3. นำหัวพันธุ์ที่แห้งสนิทดีปลูกลงดิน ฤดูปลูกที่ดีที่สุดคือ ฤดูฝน ระยะนี้หัวพันธุ์จะพ้นระยะพักตัว ตั้งแต่ปลายเดือนเมษายน เป็นต้นไป ระยะปลูกใช้ 30x30 หรือ 40x40 เซนติเมตร ปลูกด้วยการฝังลงดินตื้น ๆ กลบดินบาง ๆ หากไม่มีฝนตกควรให้น้ำพอชื้น อย่าให้แฉะแล้วจึงคลุมแปลงด้วยฟางข้าว

  อย่าลืมว่าพืชชนิดนี้ไม่ชอบแสงแดดจ้า ควรทำหลังคาพรางแสงด้วยซาแรนสีดำ หรือทางมะพร้าว หากต้องการให้คุณภาพดีไม่ควรใส่ปุ๋ยเคมีทุกสูตร จนย่างเข้าปลายเดือนพฤศจิกายน ใบจะเริ่มแห้งเหี่ยว ขณะเดียวกันหัวจะเริ่มแก่และเก็บเกี่ยวได้ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ไปจนถึงเดือนมีนาคม โดยใช้จอบหรือเสียมขุดแซะขึ้นจากดินเบา ๆ นำมาผึ่งลม ทำความสะอาดก่อนนำมาใช้ประโยชน์ต่อไป

การทำไวน์กระชายดำ
เครื่องปรุง :
กระชายดำ 1 กก. /นํ้าสะอาด / นํ้าตาลทราย / กรดมะนาว / สาร KMS DAPและเชื้อยีสต์
วิธีทำ :
1.  ล้างและหั่นกระชายดำ ตัดส่วนที่ไม่ดีทิ้งไป
2.  เติมนํ้าสะอาด 12 เท่า
3.  เติมนํ้าตาลทรายเพื่อเพิ่มความหวาน วัดปริมาณที่ 21 - 22 บริกซ์ (Brix) ด้วยเครื่องวัดความหวานของผลไม้ทั่วไป
4.  เติมกรดมะนาว 2 กรัม / ลิตร
5.  นำไปต้มให้เดือด 4-5 นาที แล้วทำให้เย็น
6.  อาจจะเติม KMS 150 มิลลิกรัม / ลิตร และ DAP 0.5 - 1.0 กรัม / ลิตร และเติมเชื้อยีสต์
7.  หมักที่ 20 - 21 องศาเซลเซียส ทิ้งไว้ประมาณ 4 - 5 สัปดาห์
8.  กำจัดตะกอน เพื่อให้ไวน์ใส
9.  กรองและกำจัดเชื้อจุลินทรีย์และความขุ่นอีกครั้ง
10. เติม KMS ประมาณ 80 มิลลิกรัม / ลิตร
11.บรรจุขวดที่สะอาดปิดฝาให้แน่น และเก็บไว้ในที่เย็น

หมายเหตุ :
  ขั้นตอนที่ 6 อาจจะไม่ต้องทำก็ได้ ส่วนสาร KMS และ DAP สามารถสอบถามได้ที่กรมวิชาการเกษตร, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วท.) เป็นต้น
ส่วนกระชายดำกิโลกรัมละ 200 - 350 บาท แหล่งปลูกส่วนใหญ่อยู่ภาคเหนือ เพราะกระชายดำปลูกได้บนพื้นที่สูงหรือบนเขา ผู้ที่สนใจจะทำไวน์ผลไม้อย่างถูกวิธี
สามารถสอบถามได้ที่ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์ฯ (วท.) โทร 0-2579-1121-30 .
คุณประโยชน์   ดื่มเพื่อบำรุงสุขภาพ
อายุของผลิตภัณฑ์   สามารถเก็บได้นานตลอดไป

วิธีการเก็บรักษา1. เก็บไว้ในสถานที่มีอุณหภูมิ 10-18 องศาเซลเซียส   2. เก็บไว้ในตู้เย็น

การแปรรูปกระชายดำ

  ฤดูการปลูกที่เหมาะสม ควรปลูกในเดือนมีนาคม-พฤษภาคม การเก็บเกี่ยวจะปล่อยให้ต้นแห้งตายก่อนถึงทำการเก็บหัว จะเป็นช่วงประมาณเดือนธันวาคมถึงมกราคม
เมื่อเก็บหัวมาแล้ว จะนำมาแปรรูปเป็นชากระชายดำผงบริสุทธิ์ ของแท้ที่ไม่ผสมอะไรเลย และอีกสูตรหนึ่งจะเป็นกระชายดำผสมน้ำตาล สำหรับคนที่ชอบออกรสหวาน ส่วนคุณภาพและราคาเท่ากัน การแปรรูปเป็นผงเพื่อให้มีความสะดวกในการนำมาบริโภค
ขั้นตอนในการทำกระชายผง มีดังนี้ คัดเลือกหัวกระชายดำ มาทำความสะอาด แล้วหั่นเป็นชิ้นบาง ๆ จากนั้นนำกระชายดำมาบดให้ละเอียด หากต้องการเป็นกระชายดำบริสุทธิ์ไม่ผสมอะไรก็จะผึ่งให้แห้ง บรรจุซอง ถ้าต้องการรสหวานบ้างให้นำกระชายดำที่บดแล้วมาผสมกับน้ำเปล่า กรองด้วยกระชอนและกรองด้วยผ้าขาวบาง 2 ครั้ง นำมาใส่กระทะตั้งไฟเติมน้ำตาล คนให้เดือด สังเกตจนเห็นว่า น้ำตาลทรายเริ่มจับกันเป็นเกล็ด พอเห็นว่า ส่วนผสมจับกันเป็นเกล็ดได้ที่แล้ว จึงนำมาใส่ตะแกรงร่อน พอร่อนเสร็จแล้วจึงนำมาบรรจุขวด ปิดฝาและฉลากส่งจำหน่าย

สิ่งที่น่าสนใจเรียนรู้

1.   การปลูกกระชายดำ
2.   การทำไวน์กระชายดำ
3.   การแปรรูปกระชายดำ
4.    การประกอบอาชีพเสริม

สถานที่ตั้ง  :บ้านโนนสว่าง หมู่ที่  8  ต.นามาลาอ.นาแห้ว  จ.เลย 42170  
เบอร์โทร  :042-819285 ,089-5730275
วันเวลาให้บริการ  :เปิดให้บริการ ทุกวัน ตั้งแต่เวลา  08.00  -16.00 น
ผู้รับบริการ   :เปิดให้บริการความรู้แก่ประชาชนทุกเพศทุกวัย
ค่าใช้จ่ายในการเดินทาง :  จากตัวเมืองเลย – อ.ด่านซ้าย ค่าโดยสาร   60   บาทจาก อ.ด่านซ้าย -  โรงไวน์กระชายดำ  ค่าโดยสาร  25  บาท
ระยะทาง  :  การเดินทางใช้ทางหลวงหมายเลข 2113 (ด่านซ้าย-นาแห้ว)จากเมืองเลย -  โรงไวน์กระชายดำ  ระยะทาง103 ก.ม.